ویژه بانوان

با توجه به سطح پایین بهداشت در سرزمین عرفات و منا و مشترک بودن دستشویی هامشکل عمده بانوان ابتلا به عفونت‏هاى واژینال و مجارى ادرار است، برای پیشگیری رعایت موارد زیر الزامی است:

1. در طول سفر چه در هتل‏ها، مراکز خرید و غیره از تماس مستقیم پوست بدن با دستشویى که اکثراً فرنگى است، خوددارى شود.

2. بهتر است بانوان کمى مایع ضدعفونى‏کننده رقیق‏شده مانند «ساولن» همراه خود داشته باشند و پیش از استفاده از دستشویى، محل تماس بدن را تمیز و ضدعفونى کنند و یا از کاغذهاى مخصوص دستشویى استفاده کنند.

3. لازم است از دستمال کاغذى برای خشک کردن خود پس از طهارت استفاده شود.

4. فعالیت بدنى زیاد، پیاده‏روى طى سفر، عدم دسترسى سریع به حمام و دستشویى، مصرف کم مایعات و گرماى هوا، احتمال عفونت باکتریایى را افزایش داده و مشکلات زیادى مانند سوزش، ترشحات، التهابات پوستى، خارش، مشکلات ادرارى و حتى سوختگى و عرق‏سوز شدید ایجاد مى‏کند. بنابراین می توان با رعایت اصول بهداشتى مانند : خشک نگه داشتن، عدم استفاده از شیلنگ‏هایى که روى زمین افتاده ، تعویض زود به زود لباس‏هاى زیر و دقت در شستشوى لباس زیر و محل خشک کردن آن، استفاده از مایعات بیشتر و به همراه داشتن صابونِ بدون بو ، تا حد زیادى از ابتلا به چنین مشکلاتى پیشگیرى کرد.

5. لازم است در صورت بروز مشکل یا ایجاد هر گونه ترشح ، با مراجعه سریع به، از پیشرفت بیمارى و مشکلات بعدى جلوگیرى شود.

بانوان باردار به دلایل زیر از رفتن به سفر حج در ایام بارداری خود داری نمایند:

1. ازدحام و شلوغى اماکن،

2. سطح پایین بهداشت،

3. عدم تغذیه مورد نیاز بدن باردار،

4. راهپیمایى و پیاده‏روى زیاد و آسیب‏هاى فیزیکى مکان‏هاى شلوغ

5. در سه ماه اول ، مشکلاتى چون تهوع، استفراغ و تهدید به سقط در کمین زنان باردار است.

در عین حال اگر در سه ماه اول حاملگی اقدام به این سفر شد رعایت موارد زیر الزامی است:

۱ـ در مصرف مواد غذایى دقت کنند. به طورى که آن را در حجم کم و وعده‏هاى بیشتر استفاده کنند.
۲ـ از مصرف آجیل، شکلات و قهوه خوددارى کنند.

۳ـ مواد غذایى کم‏حجم و خشک مانند بیسکویت‏هاى سبک همراه داشته باشند.

۴ـ مصرف مایعات را به اندازه کافى داشته باشند.

۵ـ فعالیت بدنى و پیاده‏روى زیاد که منجر به لکه‏بینى، خونریزى و احتمالاً تهدید به سقط مى‏شود را

انجام ندهند و حالت استراحت نسبى داشته باشند.

۶ـ بهداشت فردى را بسیار رعایت کنند

7- اگر دچار هر گونه لکه‏بینى و خونریزى شدند بلافاصله به هیئت پزشکى مراجعه کنند.

در سه ماهه دوم و سوم نیز احتمال زایمان زودرس وجود دارد لذا از فعالیت مداوم بپرهیزند و اگر علایمى به نفع زایمان زودرس مشاهده کردند حتماً به پزشک مراجعه کنند.

ترجیحا از آوردن کودکان کم سن و نوزادان به حج تمتع و عمره مفرده اجتناب شود، در غیر این صورت رعایت موارد زیر الزامی است :

۱ـ مصرف مایعات کم نشود، زیرا کودکان در هواى گرم این سفر سریعاً دچار کم‏آبى خواهند شد.

۲ـ مسائل بهداشتى مانند شستن زود به زود دست‏ها، عدم استفاده از مواد غذایى بدون بسته‏بندى و آلوده و عدم

حضور کودک در محیطهاى شلوغ را جدى بگیرند.

۳ـ حتماً قبل از مصرف مواد غذایى دست و صورت کودک را با مواد ضدعفونى‏کننده و آب و صابون بشویند.

۴ـ اگر کودک دچار علایم اسهال شد، سریعاً او را به پزشک برسانند.

۵ـ والدین دقت کنند در طول سفر کودکان خواب لازم را داشته باشند تا دچار عوارض کم‏خوابى و خستگى مفرط نشوند.

۶ـ لیوان آلوده هنگام آب خوردن کودک مشکل ایجاد مى‏کند پس بهتر است لیوان شخصى تمیز به همراه داشته باشند.

توصیه هایی در مورد استفاده از قرص‏هاى ضد عادت ماهانه در این سفر معنوی

1. پیش از سفر این است که حتماً چند هفته قبل از سفر توسط پزشک متخصص زنان ویزیت شوند و علاوه بر چکاپ و معاینه، در مورد مصرف قرص‏ها براى جلوگیرى از پریود با پزشک مشاوره داشته باشند و به هیچ وجه قرص‏ها را بدون مشاوره با پزشک و تنها بر اساس راهنمایى و صحبت دوست و آشنا و زائران دیگر مصرف نکنند.

2. توجه به این نکته که در صورت مصرف ناآگاهانه قرص های ضد عادت ماهیانه، عواقب بسیار نامطلوب و سختى را بر زائر تحمیل مى‏کند.

3. خانم‏ها اگر بیمارى زمینه‏اى خاصى نداشته باشند و سیگارى هم نباشند، تا سن ۴۵ سالگى مجاز به مصرف قرص هستند، ولى بالاى سن ۴۵ سال توصیه به مصرف داروهاى دیگرى با نظر متخصصان به آنها داده مى‏شود.

4. به طور کلى زنان از سن ۱۵ تا ۴۵ سالگى که سنین بارورى است و دوره پریود ماهانه را تجربه مى‏کنند، براى سفر از روز پنجم پریود قرص LD زردرنگ را مصرف مى‏کنند. اندازه مصرف شبى یک قرص است و بهتر است در ساعت خاصى از شبانه‏روز و به طور منظم مصرف گردد. قرص‏هاى دیگرى مانند «دیان» و «ترى‏فازیک» احتمال لکه‏بینى و عوارض بیشترى را در سفر ایجاد مى‏کند.

5. خانمى که مصرف صحیح این قرص‏ها را شروع کرده و به سفر حج آمده، خواهى نخواهى دچار لکه‏بینى مى‏شود. این مسئله کاملاً طبیعى است و اصلاً نباید باعث دلهره و اضطراب زائر شود و آرامش او را برهم بزند. در این شرایط به پزشک مراجعه کرده و با رعایت توصیه‏هاى او، مشکل برطرف خواهد شد.

6. بانوان دقت کنند که اصلاً سرخود میزان مصرف و تعداد قرص‏ها و نوع قرص را تغییر ندهند. افزایش مصرف قرص ۳،۲ و یا ۴ برابر بدون مشورت پزشک ، علاوه بر افزایش لکه‏بینى، موجب عوارض جسمى هم براى آنها می شود.

7. از آن جا که زمان تشرف به عمره مفرده برای برخی بانوان دقیقا مشخص نیست، این گروه از بانوان حتماً باید با مشاوره صحیح قرص را درست مصرف کنند.

8. توجه شود مصرف ناصحیح، عوارضى را در بدن زن ایجاد مى‏کنند. مثلاً عارضه تهوع با دوز معمولى، به راحتى توسط پزشک قابل برطرف شدن است اما مصرف Overdoseقرص (بیش از حد) باعث عوارض جانبى شدیدتر چون استفراغ و سرگیجه شده و حتى منجر به بسترى شدن فرد هم مى‏شود.

9. سرگیجه خانم‏ها در صورتى که همراه کم‏آبى بدن هم باشد، تشدید مى‏شود و احساس عدم تعادل ایجاد مى‏کند، در حالى که آگاهى در مورد مصرف قرص و خوردن مایعات بیشتر مى‏تواند از این حالت بکاهد.

10. گاهى مصرف این قرص‏ها باعث مشکلات گوارشى، ترش کردن و برگشت اسید معده مى‏شود که معمولاً با مرور زمان بهبود مى‏یابند. اما اگر شدید و آزاردهنده بود، باید زائر به پزشک مراجعه کند.

11. خانم‏هاى بالاى ۴۵ سال باید براى جلوگیرى از پریود از داروهاى دیگرى به جز قرص‏هاى LD و HD، طبق دستور پزشک استفاده کنند

استفاده از قرص های ضد عادت ماهیانه برای برخی از بانوان ممنوع است از جمله:

۱ـ افرادى که سابقه ایجاد لخته در پا داشته و این عارضه به دنبال باردارى و یا بدون باردارى ایجاد شده باشد.

۲ـ افرادى که بیمارى کبدى پیش‏رونده دارند با مصرف قرص‏ها و داروهاى هورمونى وضعیت وخیم‏ترى پیدا مى‏کنند.
۳ـ کسانى که سابقه سرطان سینه یا رحم داشته‏اند.

۴ـ افراد بالاى ۳۵ سال و سیگارى.

۵ـ کسانى که کلسترول خون بالا دارند باید حتماً تحت نظارت پزشک داروى هورمونى بگیرند.

۶ـ کسانى که دچار خونریزى غیر طبیعى رحم هستند هم حتماً باید تحت نظر پزشک از چنین داروهایى استفاده کنند.

در صورت مصرف همزمان قرص‏هاى جلوگیرى با داروهاى دیگر توصیه های زیر رعایت شود:

۱ـ در صورتى که دچار سرماخوردگى هستند و از داروهاى آنتى‏بیوتیک استفاده مى‏کنند که اغلب هم داراى آنتى‏بیوتیک بیش از دو روز تجویز مى‏شود، در اثر تداخل این دارو با قرص‏هاى LD، زائر دچار لکه‏بینى مى‏شود. بنابراین مى‏تواند دوز داروى LD را بالا برده یعنى به جاى قرص LD، قرص HDدر دوران مصرف آنتى‏بیوتیک و بعد از آن استفاده کند.

۲ـ مصرف داروهاى مسکن همزمان با قرص‏هاى جلوگیرى باعث کاهش اثر قرص‏هاى مسکن مى‏شود.
۳ـ در صورتى که زنان زائر تحت درمان با داروهاى مربوط به دیابت هستند، حتماً قبل از مصرف قرص‏هاى جلوگیرى با پزشک مشاوره داشته باشند.

۴ـ افرادى که دچار بیمارى قلبى هستند و ترکیبات ضد لخته مانند «وارفارین» مصرف مى‏کنند نیز حتماً باید پیش از انتخاب و مصرف قرص جلوگیرى در سفر، با پزشک خود مشاوره داشته باشند.

۵ـ افرادى که بیمارى «لوپوس» و یا «آرتریت روماتوئید» هستند، با مصرف قرص‏هاى جلوگیرى بیمارى‏شان تشدید مى‏شود.

۶ـ خانم‏هاى بالاى ۵۰ سال که هنوز یائسه نشده‏اند از آنجا که مصرف این قرص‏هاى هورمونى برایشان عوارض جسمى به وجود مى‏آورد، حتماً باید با پزشک مشاوره داشته باشند.

به طور کلى خانم‏هاى زائر اگر بخواهند دچار استرس لکه‏بینى نشوند و آرامش روحى‏شان در طول سفر و انجام اعمال حفظ شود، باید با پزشک، مشاوره صحیح داشته باشند.

برای جلوگیری از دچار شدن به آسیب های پوستی رعایت موارد زیر توصیه می گردد:

برای پیشگیری از عرق‏سوز شدن قسمت‏هاى مختلف بدن مانند زیر سینه، کشاله ران و غیره بهداشت فردى موارد زیر رعایت شود:

1. استحمام به‏موقع،

2. تعویض لباس‏هاى زیر به صورت مرتب و زود به زود،

3. خشک نگه داشتن ناحیه‏اى که عرق مى‏کند،

4. دقت در شستن و خشک کردن لباس زیر

5. به همراه داشتن پودر بچه یا پودر عرق‏سوختگى، کرم ضد سوختگى یا پماد اکسیددوزنگ و مصرف آن در طول سفر است.

برای محافظت از پوست صورت و چشم‏ها در برابر نور آفتاب شدید موارد زیر رعایت شود:

1. خانم‏ها عینک آفتابى مناسب به همراه داشته باشند تا بدین وسیله از ضایعات چشمى که در اثر تابش مستقیم آفتاب روى سنگ‏هاى سفید ایجاد مى‏شود جلوگیرى شود.

2. از نگاه کردن مستقیم روى سنگ‏ها بپرهیزند و با پوششى که عینک بهترین است، در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرند.

3. در مورد محافظت از پوست صورت هم خانم‏ها مى‏توانند از کِرم‏هاى ضد آفتاب براى پیشگیرى از لکه‏هاى پوستى در مواقعى که مُحرم نیستند استفاده کنند.

برای جلوگیری از مواجهه با عفونت های ویروسی پوست موارد زیر رعایت شود:

1. حتى‏المقدور از حوله و لوازم شخصى خود استفاده کنند و از وسایل عمومى هتل مانند حوله‏ها استفاده نشود.

2. گاهى حساسیت آزاردهنده‏اى به علت استفاده از شامپو و صابون موجود در هتل براى زائران ایجاد مى‏شود. در صورتى که عادت به مصرف شامپو یا صابون خاصى دارید، همراه بیاورید تا عوارض ناشى از مواد شوینده که با پوست شما سازگارى ندارد مانند خارش هنگام مُحرم بودن برایتان مشکل ایجاد نکند.

3. گاهى زائران با سوختگى شدید کف پا مراجعه مى‏کنند و مواردى تاول شدید و حتى عفونت دیده شده است. گاهى زائران کفش یا دمپایى خود را هنگام برگشت از مساجد گم مى‏کنند و با پاى برهنه سنگ‏هاى داغ را طى کرده و خود را به هتل مى‏رسانند. در صورت بروز چنین مشکلى مى‏توانند از کفشدارى، دمپایى یا کفش امانت بگیرند یا صبر کنند تا دوستان‏شان براى آنها دمپایى تهیه کنند.

برای جلوگیری از مواجهه با عفونت های چشم مانند «سلولیت چشمى» موارد زیر رعایت شود:

1. هنگام سجده کردن از موادى که سجده جایز دارد استفاده کنند و حتى‏المقدور از تماس چشم با زمین خوددارى کرده و از حصیر هنگام سجده استفاده کنند.

2. پس از نماز صورت خود را بشویند به طورى که آب اول شستشو وارد چشمان‏شان نشود.

نکات تغذیه‏اى براى زائران :

با توجه به تغییر رژیم غذایى، کاهش مصرف آب و نوشیدنى‏ها، استفاده کمتر از میوه و سبزیجات و کاهش تنوع آن ، زائرانى که مستعد یبوست هستند بهتر است نسبت به رعایت موارد زیرتوجه داشته باشند:

1. مصرف آب را کاهش ندهند و حداقل دو لیوان آب قبل از خواب و دو لیوان هنگام بیدار شدن بنوشند.

2. مواد غذایى ملین مانند قیصى، آلو، خاکشیر و روغن زیتون همراه خود داشته باشند.

3. از مصرف بیش از حد موز بپرهیزند.

4. سیب و پرتقال که در وعده‏هاى غذایى زائر به او مى‏دهند، حتماً استفاده کنند بخصوص پس از اطمینان از شستشوى کامل، سیب را با پوست میل کنند.

5. پس از رعایت این موارد در صورتى که باز هم دچار یبوست شدند به پزشک مراجعه کرده و دارو دریافت نمایند.

چند توصیه دیگر:

1. زائران به هیچ وجه نباید از آب لوله‏کشى هتل‏ها، ساختمان‏ها و معابر برای آشامیدن استفاده کنند. آب آشامیدنى فقط در بطرى به زائران عرضه مى‏شود.

2. از بردن غذا درون اتاق ها جدا خود داری شود. چرا که وجود حشرات موذی و حتی سوسک باعث آلودگی و در نتیجه مسمومیت می شود.

3. در صورتى که خواستند از آب کلمن‏هاى درون مساجد که از آب زمزم پر شده استفاده کنند، به نکات بهداشتى زیر دقت لازم را به کار بندند.

الف : لیوان زیرین را بردارند، بگذارند آب از سر لیوان بریزد.

ب : از کلمن‏هایى که تازه پر شده مصرف کنند.

ج : لیوان یک بار مصرف را پس از مصرف دور بیندازند.

د : آب زمزم به خودىِ خود مشکل بهداشتى ندارد بلکه این زائران و مصرف‏کنندگان هستند که بدون توجه به مقررات، با آب آشامیدنى وضو مى‏گیرند و یا لیوان مصرف‏شده‏شان را درون سطل نمى‏اندازند.

برگرفته از گفتگوی انجام شده با خانم دکتر مریم احمدی از پزشکان با تجربه حج